MOBBİNGDER Erzurum Başkanı Jale Alcan, Radyo Ritm'de Mobingi anlattı.
Erzurumajans-MOBBİNGDER Erzurum Başkanı Jale Alcan, Radyo Ritm'de Mobingi anlattı. Gazeteci Orhan Bozkurt'un hazırladığı Radyo Ritm'den sabah kuşağında
yayınlanan Erzurum Ajans programına konuk olan Jale Alcan, Erzurum'da
kurum ve kuruluşlara 'Mobbing Farkındalık Eğitimi" vereceklerini
söyledi.
Alcan, Mobbing kavramının İngilizce "mob" kökünden
gelmekte olup, "Mob" sözcüğü, aşırı şiddetle ilişkili ve yasaya uygun
olmayan kabalık anlamında olduğunu ifade ederek, "Türk Dil Kurumu,
mobbing kavramının karşılığı olarak "Bezdiri" kelimesini belirlemiş ve
bezdiriyi "İş yerlerinde, okullarda vb. topluluklar içinde belirli bir
kişiyi hedef alıp, çalışmalarını sistemli bir biçimde engelleyip
huzursuz olmasına yol açarak yıldırma, dışlama, gözden düşürme" olarak
tanımlamıştır. İşyerinde psikolojik taciz de diyebiliriz.
Mevcut
gücün ya da pozisyonun kötüye kullanılarak; sistematik olarak psikolojik
şiddet, baskı, kuşatma, taciz, aşağılama, tehdit vb. şekillerde tecelli
eden duygusal bir saldırıdır. Kişinin saygısız ve zararlı bir
davranışın hedefi olmasıyla başlayıp; işverenin ima ve alay ile
karşısındakinin toplumsal itibarını düşürmeyi de içeren saldırgan bir
ortam yaratarak onu işten çıkmaya zorlamasıdır. Yaş, cinsiyet, ırk
ayrımı olmaksızın kişiyi iş yaşamından dışlamak amacı ile kasıtlı olarak
yapılır. Mobbing uygulayan kişiye "tacizci", mobbinge maruz kalan
kişiye ise "mağdur" denir.
Derneğimizin siyasi bir yanı bulunmazken
mağdur, mazlum, dışlanmış, horlanmış, hakkı yenilmiş ve mobbinge maruz
kalarak taciz edilmiş insanların feryadını duyup koşan psikolojik ve
hukuki destek sağlayarak çalışanlara yardımcı olan aynı zamanda mobbing
ile ilgili araştırma ve farkındalık eğitimi veren bir derneğiz. 2010
yılında kurulduk 10 ilde temsilciliğimiz var gönüllülük esas olmakla
birlikte siyasal bir dernek değildir.illerdeki temsilciliklerimiz ve
www.mobbing.org.tr sayfasından da ulaşabilirler Mağdurlar ana sayfada
bulunan mağdur başvuru formunu doldukduktan en fazla 24 saat içerisinde
kendilerine dernekçe dönülecektir.İllerdeki temsilci başkanları
yardımıyla mağdura psikolojik ve hukuki destekte verilmektedir yine
dernek ve temsilciliklerimiz mobbing farkındalık eğitimleri vermekte
olup kurum kişi ve mağdur arasında uzlaşma yollarını arayan elçi
görevini de yürütmektedir" diye konuştu.
Mobbinge maruz kalan
kişilerin gördükleri zararın büyüklüğü ve etkisiyle, işlerini yapamaz
duruma geldiğini anlatan Alcan, daha sonra şunları söyledi; "Konu ile
ilgili yapılan araştırmalar göstermiştir ki, en kısa mobbing süresi 6
ay, genelde ortalama süre 15 ay, sürecin kalıcı ağır etkilerinin ortaya
çıktığı dönem ise, 29-46 aydır. Hangi işyerlerinde ve hangi kişilerin
mobbinge uğradığına bakıldığında araştırmalara göre kâr amacı gütmeyen
kuruluşlar, öncelikle sağlık ve eğitim sektöründe yaygın olduğu ve
özellikle de üniversitelerde bunun çok daha sıklıkla yaşandığı
görülmektedir.
MOBBİNG NASIL ANLAŞILIR?
Çalışanlar üzerinde
yetki, grup psikolojisi, küme ilişkileri yolu ve sistematik baskı ile
ortaya çıkar. "Sistematik" tespitinin yapılması için, en az altı aylık
bir süre öngörülmektedir. Anlık, stresten kaynaklanan sorunlar
kastedilmemektedir. Yaşanan her çatışma ya da her anlaşmazlık psikolojik
taciz olarak değerlendirilmemelidir. Bir olguya psikolojik taciz diye
bakabilmek için davranışların ayda birkaç kez tekrarlanması, birbiri
ardına birtakım evreler içinde geçmiş olması ve bunun tekrarlama sıklığı
ve uzun süre devam etmesi ve davranış tarzlarının kişiye kötü muamele
şeklinde olması gerekmektedir.
Bir ya da birden fazla kişiye
yöneltilen ve tekrar eden olumsuz davranışlarda iletişim olgusu olduğu
için iki taraf vardır. Tacizi yapan ve hedef kişi arasında açık bir güç
eşitsizliği bulunmaktadır. Kurban konumundaki kişi devamlı kaybeden kişi
konumundadır. Bir tacize mobbing denilebilmesi için en azından,
kasıtlılık, süreklilik ve sistemlilik niteliklerini taşımalı ve bunların
varlığının teşhisi içinse, çatışmanın, kurum kültürünün ve taciz
sürecinin incelenmesi gerekmektedir.
MOBBİNG TÜRLERİ
Düşey
Psikolojik Taciz: Üst konumda yer alanların astlarına yönelik olarak
gerçekleştirdikleri psikolojik taciz vakalarıdır. Üstler sahip oldukları
kurumsal gücü, astlarını ezerek, onları kurumun dışına iterek
kullanmasıdır.
Yatay Psikolojik Taciz: İşyerinde psikolojik tacizin
fail veya failleri mağdur ile benzer görevlerde ve benzer olanaklara
sahip, aynı konumdaki iş arkadaşlarıdırlar. Örneğin; eşit koşullar
içinde bulunan çalışanların çekememezliği, rekabet, çıkar çatışması,
kişisel hoşnutsuzluklar gibi.
Dikey Psikolojik Taciz: Çalışanın
yöneticiye psikolojik şiddet uygulamasıdır. Nadir görülen bir durumdur.
Örneğin, çalışanların yöneticiyi kabullenememesi, eski yöneticiye
duyulan bağlılık, kıskançlık gibi. MOBBİNGİN ETKİLERİ
Genellikle bireyin toplumsal itibarını düşürmeye yönelik saldırgan bir
ortam oluşturulmakta ve sistematik olarak baskı yaratılıp işten
ayrılması sağlanmaktadır. Psikolojik tacizin birey üzerindeki duygusal
ve fiziksel etkilerini; uykusuzluk, sinir bozukluğu, melankoli hali,
yoğunlaşma bozukluğu, sosyal yalıtım, kendini küçümseme ve aşağılama,
sosyal uyumsuzluk, çeşitli psikosomatik rahatsızlıklar, depresyon,
umutsuzluk ve çaresizlik hissi, sinirlilik, öfke, huzursuzluk ve derin
keder hâli olarak tanımlanmaktadır.
Mobbing insanın meslekî
bütünlük ve benlik duygusunu zedeler, kişinin kendine yönelik kuşkusunu
artırır, paronaya ve kafa karışıklığına neden olur, kurban kendine güven
duygusunu yitirir, kendisini yalıtabilir, huzursuzluk, korku, utanç,
öfke ve endişe duyguları yaşar. Mobbing, ağlama, uyku bozuklukları,
depresyon, yüksek tansiyon, panik atak, kalp krizine kadar giden sağlık
sorunları ve travma sonrası stres bozukluğu yaratabilir.
Mobbing
mağdurunun yaşadığı sorunları aile ortamına yansıtması, aile içi
huzursuzluk ve çatışmalara sebep olabilir. Hatta bu durum aile içi
şiddet ve boşanmayla sonuçlanabilir. Yapılan bir araştırmaya göre Mobbing mağdurunun sağlık giderleri, kazancın üzerinde bir rakama tekabül etmektedir.
Psikolojik tedavi, ilaç, doktor ve hastane masrafları yanında; iş
veriminin azalması, hastalık izinlerinin artması gibi sonuçları sebebi
ile Mobbing ekonomik bağlamda yüksek kayıplara sebep olmaktadır.
MOBBİNGİN MALİYETİ
Mobbingin (İşyerinde Psikolojik Taciz) doğrudan maliyeti çalışanların
katlanmak zorunda olduğu iş kaybı ve güvenlik boyutu ile birlikte,
bireyin ruhsal ve fiziksel sağlığıyla ödemek zorunda kaldığı ağır bir
bedeldir. Bu olgunun dolaylı maliyeti ise, işveren ve toplumun katlanmak
zorunda kaldığı düşük verim ve üretim ürün kalitesinin bozulması,
kurumunun/ şirketin saygınlığının yitirilmesi ve müşteri sayısında
azalma şeklinde kendini göstermektedir. Psikolojik olarak rahatsız olan
çalışanın üretime katacağı katkı sorunsuz bir çalışandan çok daha az
olacaktır. Hastalık sebebiyle işgücü kayıpları ülke ekonomilerinde büyük
kayıplara sebep olmaktadır."
Program sonunda MOBBİNGDER Erzurum
Başkan Yardımcısı Ayhan Türkez tarafından Program yapımcısı Gazeteci
Orhan Bozkurt ile Radyo Ritm Koordinatörü Mesut Gülrenk'e dernek rozeti
takıldı.
