Ergenekon'dan çıkış ve Nev-rûz (yeni gün)

Nev-rûz Türkler'in Ergenekon'dan çıkış gününün karşılığı değildir. "Ergenekon'dan çıkış" ve Farsça "Nev'rûz" farklı gün ve farklı bayramlardır. Aynı ad altında birleştirilerek ve aynı günde kutlanılması bence hatalıdır. Zaten konularına ve içeriğine bakıldığında farklı gün ve temaların ıslendiği farklı mitolojik günler olduğu görülür. Kaldı ki, Türk mitolojisinde Ergenekon'dan çıkış Farsça yeni gün anlâmına gelen nev-rûz gibi ilkbaharın gelişini müjdelemez, simgelemez. Ergenekon'dan çıkışın her yıl dönümünde örs üzerine konulan kızgın demirin çekiçle dövülmesi ile Türkler'in dörtyüz yıl yaşayarak çoğaldıkları yerden yol gösterici bir "Bozkurt"un eşliğinde demirdağları eriterek eski yurtlarına dönüşü ve özgürlük gününü simgeler. Rahmetli Ziya Gökalp'ın" Ergenekon" isimli şiirinin bir dörtlüğünde bu destanımız şu mısralarla yer alır. "Börteçine kurdun adı/Ergenekon yurdun adı/Dörtyüz sene durdun hadi/Çık ey yüzbin mızrağımız"

Nev-rûz ise ilkbahârın yanı yeni günün gelişinin, tabiatın uyanışının habercisi olmakla birlikte kötülüklerden arınmanın ve kötülüklerin yakılmasını simgeleyen yakılan ateşin üzerinden atlama, yumurta boyama ve yumurta tokuşturma ritüelleriyle simgelenen ve İran cöğrafyası dahil tüm Türk coğrafyalarında ortak kutlanılan bir bahar bayramı... Kültürümüzde çokca "Nevrûz" ismi taşıyanlar olduğu gibi, Divan edebiyatımızda da "nevrûziye" adıyla yazılan çokça şiir örnekleri de mevcut.. Türkler'de aslında baharın gelişinin karşılığı halkımız tarafından da benimsenen 5 Mayıs akşamı başlayan, 6 Mayıs 'ta sona eren, Hızır ve İlyas isimlerinin birlikteliğinden, birleşmesinden mülhem ve aynı zamanda yeşillik anlâmına gelen "Hıdrellez"dir.

Türk tarihinde, Türkler’in müslüman olmadan önceki dönemlerine ait mitolojik efsâne (epope) ve destanlar, sözlü edebiyatımızın ilk ürünlerini oluşturmaktadır. Altay Türkleri, Sakalar, Hunlar, Göktürkler ve Uygurlar dönemlerinde ortaya çıkan Türk destanları, Türk edebiyatının ilk mitolojik örneklerini oluşturmaları açısından büyük önem taşımaktadır.Bu destanlardan biri de Ergenekon destanıdır. Bir edebiyat öğretmeni olarak vaktiyle liselerde okuttuğumuz İslâmiyet öncesi mitolojik destanlarımız edebiyat tarihlerinde şöyle sıralanır.

Saka Türkleri'ne ait: Alper Tunga ve Şu destanları
Altay Türkleri'ne ait: Yaratılış destanı
Asya Hunları'na ait: Oğuz Kağan destanı
Göktürklere ait: Bozkurt ve Ergenekon destanları
Uygur Türklerine ait: Türeyiş ve Göç destanları

Kanaatimce doğru olan; Ergenekon'dan çıkış, Nev-rûz ve Hıdrellez'in ayrı ayrı kutlanılmasıdır.

Bahârın gelişini simgeleyen Nev-rûz bayramının sağlık ve güzelliklere vesile olmasını diliyorum.
Yorum Yaz
  • UYARI: Konuyla ilgisi bulunmayan, hakaret içeren cümleler veya imalar, inançlara saldırı, şiddete teşvik yorumları onaylanmamaktadır.